Z Lidzbarkiem Warmińskim jest jak z Malborkiem. Wszystkich interesuje zamek. Nie lubię takiego podejścia. Zawsze wkraczam głębiej, penetruję miasto anatomicznie i odkrywam to, co najbardziej lubię. Tak już mam. Zatem w tamtym roku zwiedzaliście Lidzbark klasyczny, w tym będzie industrialny, fabryczny, ludzki, powiecie że brzydki, cóż, taka jest jego prawdziwa uroda.
Szkoły najczęściej omijam z daleka, ale o tych drzwiach myślałem długo. Wymyśliłem to, że zaszedłem i je sfotografowałem. Ciemna cegła wygląda w tym przypadku pięknie, a naroża zdobią betonowe płaskorzeźby z motywami zwierzęcymi, ludźmi i myśliwymi. Jest ich 15. To lidzbarska "jedynka", której patronem jest Mikołaj Kopernik. Pomnik astronoma odsłonięto 13 listopada 1966 r. Powyżej też budynek dawnej bursy, dziś SOSW przy ul. Szkolnej.
Zapewne niedługo i VII b powróci.
Lidzbarskie graffiti, wandalizm czy sztuka? Jeżeli twórczość ta nie występuje na zabytkowej kamienicy tylko na garażu, kupuję. Tyle w temacie.
Budynek dawnego młyna. Lidzbarski młyn i kaszarnia nad rz. Łyną istniał tu już w XVI wieku. Na starym zdjęciu młyn zamkowy z przełomu XIX i XX w. W roku wybuchu II wojny światowej w mieście działały 3 młyny zbożowe. Istniejące budynki pochodzą z 1915 roku. Trochę historii. Utrata stolicy biskupiej w 1795 r. oznaczała spadek statusu miasta, które odtąd
zaczęło nieodwracalnie ustępować pola Olsztynowi. W latach 1816–1818
rozebrano bramy miejskie, dziś istnieje tylko jedna. Główną rolą Lidzbarka w XIX w. stała się
siedziba garnizonu. Miasto ponownie zaczęło się rozwijać w drugiej połowie XIX w., jednak jeszcze w latach 1866–1896 siedziba starostwa znajdowała się
w Dobrym Mieście. Do wzrostu gospodarczego miasta przyczyniła się trwająca od 1899 r.
budowa węzła kolejowego, łączącego linie do Cynt przez Górowo Iławeckie, Czerwonki, Ornety, Sątop-Samulewa oraz
Bartoszyc, budowę ostatniej ukończono w 1916 r. Na przełomie XIX i XX w. Lidzbark otrzymał wodociągi i kanalizację. W najwyższej części miasta wybudowano wieżę ciśnień. Armia Czerwona zrujnowała Perłę Warmii w 80%. Sowieci wywieźli też dwie linie kolejowe, do Ornety i Sątop-Samulewa.
To już lidzbarski dworzec i os. Legionów.
Po węźle kolejowym w Lidzbarku pozostały tylko wspomnienia. Są
jeszcze wiadukt, nastawnia, stojące majestatycznie latarnie,
niszczejąca infrastruktura, składowisko podkładów kolejowych, most oraz wieża. Zabytkowa kolejowa wieża ciśnień znajduje się przy ulicy Szwoleżerów. Została wybudowana w 1912 roku, a wyłączona z użytku w 1992. Zobacz: Orneta kolejowa.
A dziś zaproszenie. Ale najpierw wprowadzenie.
Kurhan to rodzaj mogiły w kształcie kopca,
o formie stożkowatej lub zbliżonej do półkolistej, z elementami
drewnianymi, drewniano-kamiennymi lub kamiennymi, w którym znajduje się
komora grobowa z pochówkiem szkieletowym lub ciałopalnym.
Na Warmii zlokalizowano kilka kurhanów, m.in. w Redykajnach (kurhan z ok. II w. p.n.e.), Stanclewie, Tejstymach, Biesowie, Samławkach.
Odkryto też rozległe cmentarzysko kurhanowe w kompleksie lasu bukowego Warmińskie
Buczyny, które położone jest między wsiami Bukwałd i
Cerkiewnik, przy Szlaku Kopernikowskim. Na nekropolię natrafiono przypadkowo w latach 1878-1879
podczas budowy linii kolejowej Olsztyn-Braniewo. W roku 1879 pięć kurhanów rozkopał z ramienia Towarzystwa
Fizykalno-Ekonomicznego w Królewcu Karl Heinrich Lohmeyer,
profesor historii Uniwersytetu w Królewcu. Wyniki tych wykopalisk
opublikował Otto Tischler w rozprawie "Ostpreussische Grabhügel" z 1891 r. Do 2015 roku na cmentarzysku znanych było jedynie siedem kurhanów. Nekropolę datować należy na przedział czasowy między ok. 550 a 120
lat przed Chrystusem. Kurhan pomiędzy Bukwałdem a Cerkiewnikiem oglądaliśmy w sierpniu, zapraszam na Fb.
Oczywiście to niejedyne pozostałości po ludach pruskich, którzy mieszkali między Wisłą a Niemnem. Są też kamienne kręgi, grodziska, miejsca kultu i baby pruskie. Na dziedzińcu zamkowym stoją trzy kamienne rzeźby. Są to prawdopodobnie posągi bóstw albo inne postaci.
Podobne są w Barczewie, na drodze z Barcian do Bartoszyc, koło
Kętrzyna i Susza. Do 1939 r. Niemcy opisali 18 takich posągów na terenie
Prus Wschodnich. W okolicy Jezioran jest też Świętą Góra – określana jako miejsce kultu religijnego Prusów, gdzie niegdyś znajdować się miała pogańska świątynia.
Według legend stał tam następnie zamek obronny, który na skutek
zepsucia i rozwiązłości jego mieszkańców zapadł się pod ziemię. Na
wzniesieniu, z którego roztacza się rozległy widok na okolicę, zachowały
się dawne wały i rowy. W Samławkach np. zbadano cmentarzysko, którego pochodzenie ustalono na V-IV wieku p.n.e., należało ono do
zachodniego odłamu Bałtów. Składa się z sześciu usypanych z kamieni i
ziemi kopców o średnicy 10 m i 1,5 m wysokości. Po usunięciu wierzchniej warstwy ziemi odsłonięto monumentalny krąg kamienny,
wewnątrz którego znajdowała się komora grobowa zawierająca pochówki
ciałopalne. Szczątki były składane w glinianych popielnicach
rozmieszczonych na kwadratowym bruku, przykrytym kamienną kopułą. Fot. GO, TN Pruthenia
Warmiński Zodiak, czyli 12. miast Warmii:
Bisztynek (niem. Bischofstein, oznacza
biskupi kamień) – nazwa miasta wiąże się z największym głazem narzutowym
na Warmii i Mazurach. Bisztynek założony został najpierw jako wieś w 1346 na
miejscu wcześniejszej osady pruskiej o nazwie Strowangen. Wieś założona
przez wójta krajowego Brunona Luta. W dniu 30 kwietnia 1385 miasto lokował biskup
warmiński Henryk Sorbom. W przywileju kolacyjnym uposażono kościół parafialny,
konsekrowany w 1400. Prawa miejskie Bisztynka w 1448 r. potwierdził biskup
Franciszek Kuhschmalz. Miasto zniszczone zostało w 1414 r. w czasie wojny
polsko-krzyżackiej, kolejny raz w latach 1454-1466 (wojna trzynastoletnia) i w
1479 w czasie tzw. wojny kleszej. W wyniku pokoju toruńskiego w 1466 r. miasto
wraz z całą Warmią weszło w skład Królestwa Polskiego. Zniszczenia powodowały
także pożary w latach. W roku 1568 biskup Stanisław Hozjusz przyznał miastu
prawo odbywania dorocznych jarmarków. W roku 1735 Bisztynek zajęły wojska
litewskie, opowiadające się za Stanisławem Leszczyńskim, a na miasto nałożono
wysokie kontrybucje. Wskutek I rozbioru Rzeczypospolitej w 1772 r. Bisztynek
przeszedł pod władzę Prus. Bisztynek poniósł największe straty w wyniku
przejścia frontu zimą 1945 r. (zniszczenia sięgały 40% budynków mieszkalnych i
80% budynków użyteczności publicznej). W połowie miasto utraciło historyczna
zabudowę, w tym najcenniejsze kamienice wokół rynku. W wyniku konferencji
poczdamskiej Bisztynek przekazany został Polsce, zaś jego niemieckojęzyczna
ludność wysiedlona. Więcej: Bisztynek.
